گزارش صبح‌نو» از اولین جشنواره فیلم مستند بهشت که به موضوع زیارت امام رضا ع می‌پردازد
نمای نزدیک از بهشت»
سال‌هاست که درباره دوری مردم از سینما صحبت میشود. از آمار ناامیدکننده کسانی که در طول عمرشان لااقل یک‌بار به سینما می‌روند گرفته تا جهان معنایی فیلم‌های سینمایی همه نشان از فضایی نه‌چندان مطلوب در ارتباط میان فیلم‌های سینمای ایران و مردمش می‌دهد، اما همه سینما به فیلم‌های داستانی اختصاص ندارد. ظرفیت بیانی فیلم‌های مستند از آغاز انقلاب اسلامی و خصوصاً ایام دفاع مقدس باعث شد این گونه سینمایی، صورتی کاملاً مردمی و عمومی پیدا کند. مجموعه مستندهای روایت فتح شهید سیدمرتضی آوینی نقطه اوج ارتباط توده مردم با سینمای مستند بود.
مستندی که به‌ظاهر، ساختاری پیچیده و مبتنی‌بر تلفیق گفتارمتن‌های ادیبانه با تصاویر جبهه‌های جنگ داشت به جهت پرداختی نو از موضوعی» که با زندگی مردم عجین شده بود توانست به محصولی پرطرفدار و محبوب تبدیل شود. از همان زمان بود که برای مستندسازان و فعالان عرصه هنر و رسانه روشن شد که فرمول توجه مردم به فیلم‌های مستند چیست. کشف این فرمول و افزایش روزافزون علاقه‌مندان به سینمای مستند باعث پدید آمدن سیلی از جشنواره‌ها شد؛ جشنواره‌هایی که بسیاری از آن‌ها خیلی زود به فراموشی سپرده شدند. در این میان تنها جشنواره‌هایی توانستند به راه خود ادامه دهند که بر همان فرمول طلایی، یعنی توجه به موضوعات مربوط به زندگی مردم، تکیه کردند.
در این سال‌ها چنان که اشاره شد جشنواره‌های موضوعی با توجه به مسائل انضمامی دالانی به سوی مردمی شدن و اقبال عمومی برای خود باز کردند؛ از جشنواره‌هایی برای مسائل ن و خانواده تا جشنواره‌هایی برای موضوعات دینی. در کنار جشنواره‌های موضوعی، از میان جشنواره‌های حرفه‌ای سینمای مستند هم آن‌هایی موفق‌تر بودند که در هر دوره به یک یا چند موضوع خاص بنا به شرایط زمانی توجهی ویژه می‌کردند.
جشنواره‌هایی مثل سینما حقیقت» که در چندسال اخیر با موجی از استقبال خیره‌کننده مواجه بوده است. به نحوی که پس از جشنواره فیلم فجر احتمالاً به پرمخاطب‌ترین جشنواره هنری کشور تبدیل شده است. یکی از موضوعاتی که همیشه در جشنواره با استقبال مخاطبان مواجه بوده، زیارت» و همه مسائل وابسته به آن است. زیارت هم به‌مثابه یک مفهوم در منظومه باورهای دینی و هم به عنوان سفری که موجب تحول درونی مسافران میشود، در زمره جذاب‌ترین سوژه‌ها برای مستندسازان قرار داشته است. از آیین‌های وابسته به زیارت تا نمایش سلوک انفسی زائران همگی از جذابیت‌های این سوژه پرکشش و ملموس است. مهم‌ترین مقصد زیارتی ایرانیان حرم امام رضا ؟ع؟ در مشهد مقدس است.
حرم علی‌بن موسی ؟ع؟ در مشهد قطب زیارتی کشور است و دیگر مقاصد عمده زیارتی هم عمدتاً در نسبت با آن معنا پیدا می‌کنند. از حرم حضرت معصومه؟سها؟؛ خواهر کوچکترش در قم گرفته تا حرم احمد بن موسی، برادر بزرگترش در شیراز. امام رضا ؟ع؟ در زندگی ایرانیان حضور پررنگ و انکارناشدنی دارد. اسم رضا جزو پرتکرارترین اسامی در کشور است و یکی از نقاط ارتباطی و گره‌گاهی ایران با شیعیان و حتی سایر مسلمانان منطقه حرم امام رضا ؟ع؟ است.
بدیهی است که پرداختن به چنین سوژه پردامنه‌ای نیاز به برنامه‌ریزی مدون و حساب‌شده دارد. بخش بزرگی از جامعه مستند باتوجه به آنچه گفته شد، اکنون و پس از درک تجربه‌های موفق پرداختن به موضوعات عمومی هر روز تلاشی تازه برای نزدیک شدن به مردم می‌کند. آخرین نمونه این تلاش‌ها راه‌اندازی اولین جشنواره فیلم مستند بهشت است.
این جشنواره با حمایت مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی و ابتکار و دبیری آقای مسعود زارعیان از مستندسازان شناخته‌شده کشور تأسیس شده است. زارعیان درباره اهمیت و دلیل برگزاری این جشنواره می‌گوید: در طول یک دهه گذشته، پیاده‌روی زائران حرم مطهر رضوی در دهه پایانی ماه صفر به‌ویژه با توجه به مراسم پیاده‌روی اربعین، شکل متفاوتی گرفته و به یکی از رویدادهای فرهنگی و مذهبی بزرگ کشور تبدیل شده است. این امر موجب اهمیت بیش از پیش مستندنگاری و بهره‌برداری فرهنگی از این اتفاق شده است. حدود چهار سال است برنامه‌های متنوعی را با محوریت مراسم پیاده‌روی دهه آخر صفر در مسیرهای منتهی به حرم مطهر رضوی در استان خراسان رضوی طراحی کرده‌ایم تا این رویداد بزرگ به بهترین شکل ممکن پوشش داده شود.» استقبال مستندسازان از آیین پیاده‌روی دهه آخر صفر و ساخت آثار متعدد باعث شکل‌گیری ایده جشنواره بهشت شده است.
معاون هنری مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی، آقای سیم‌ریز درباره این اتفاق می‌گوید: امسال بعد از چندین سال سفارش تولید اثر هنری مانند ساخت فیلم‌های مستند، به این نتیجه رسیدیم که حجم اتفاق و میزان استقبال هنرمندان از این مراسم به حدی افزایش یافته است که می‌تواند پایه‌گذار یک جشنواره و رویداد مستقل از دیگر جشنواره‌های مذهبی باشد. در برگزاری جشنواره فیلم مستند بهشت، انتظار می‌رود نه تنها موضوع زائران پیاده حرم مطهر رضوی، بلکه تمامی موضوعات مرتبط با زیارت مورد توجه هنرمندان قرار گیرد.»جشنواره بهشت به درستی و با تشخیص جای خالی محفلی برای ترویج و حمایت از مستندهای با موضوع امام رضا ؟ع؟ به راه افتاده است.
اولین دوره این جشنواره از چهارشنبه هفتم اسفندماه تا دیشب؛ جمعه دهم اسفندماه در پردیس هویزه مشهد برگزار شد. در اولین دوره جشنواره بهشت در کنار نمایش مستندهایی از بعضی مستندسازان برجسته ایرانی همچون آقای محسن اسلام‌زاده فضای مناسب برای حضور مستندسازان جوان فراهم شد. گستره موضوعی آثار، تنوعی دلخواه و استاندارد از جامعیت را برای دوره اول برگزاری فراهم کرد؛ از حضور مستندهای پرتره از زائران یا عاشقان حضرت‌رضا؟ع؟ تا مستندهایی درباره آیین‌های زیارت، آیین‌های حرم رضوی و مردم‌شناسی زائران. در کنار نمایش فیلم‌های بخش مسابقه چند مستند هم در بخش نمایش ویژه جشنواره اکران شدند.
مستند درخشان خاطرات خبرنگار جنگی» یکی از این مستندها بود که به خوبی میزان چندلایه بودن و تنوع موضوعات مربوط به امام رضا ؟ع؟ را نشان می‌دهد. این مستند درباره زنی است که چند دانشجوی نظامی در عراق را از حمله داعشی‌های نجات می‌دهد. صبح روز یازدهم ژوئن ۲۰۱۴، وقتی دانشجویان نظامی پایگاه اسپایکر واقع در تکریت از پادگان خارج می‌شدند، نمی‌دانستند به‌زودی قربانیان بزرگترین جنایت داعش در عراق خواهند شد. عالیه زنی از اهالی آنجا سرنوشت ۵۸نفر از این سربازان را تغییر داد. او که به عنوان شجاع‌ترین زن سال۲۰۱۸ معرفی شده، فداکاری خود را مدیون لطف امام رضا؟ع؟می‌داند.حضور اساتید شناخته‌شده مستند ایران در این جشنواره به عنوان داور یا مدرس کارگاه‌های جنبی نشان‌دهنده استقبال جامعه مستند از این رویداد ارزشمند فرهنگی است.
داوری این رویداد به عهده سه تن از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های مستند ایران بود. آقای محمدعلی فارسی که از مستندسازان قدیمی است و از همکاران شهید آوینی در مجموعه روایت فتح بوده است، آقای سید سلیم غفوری، رییس شبکه مستند سیما و آقای رضا فرهمند از چهره‌های بین‌المللی مستند ایران و خالق مستندهای تحسین‌شده نی با گوشواره‌های باروتی» و شیرزاد». درنهایت جشنواره فیلم مستند بهشت شب گذشته در پردیس هویزه مشهد با معرفی و تقدیر از برگزیدگان به کار خود پایان داد. جشنواره‌ای که انتظار می‌رود با توجه به موضوع مهمی که به آن توجه کرده و روش درستی که برای پرداختن به این موضوع پیش گرفته در سال‌های آینده به یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های موضوعی مستند در کشور تبدیل شود.
«فاطمیون» با سه اثر به بخش منتخب جشنواره سینما حقیقت راه یافت
فیلم مستند "مرهم" به بخش آوینی سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت راه یافت
مستند ,جشنواره ,حرم ,رضا ,توجه ,امام ,جشنواره فیلم ,امام رضا ,فیلم مستند ,یکی از ,رضا ؟ع؟
درباره این سایت